Tiền nhà và thu nhập tiền lương tiền công NET, GROSS theo Luật Thuế TNCN

Hiện nay, theo quy định của Thông tư hướng dẫn một số điều của Luật Thuế TNCN, khoản tiền thuê nhà do đơn vị sử dụng lao động chi trả hộ: tính vào thu nhập chịu thuế theo số thực tế chi trả hộ nhưng không vượt quá 15% tổng thu nhập chịu thuế (chưa bao gồm tiền thuê nhà) đối với cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công.

Theo quy định đó, có thể tóm tắt tiền nhà theo công thức sau: Tiền nhà = Tổng Thu nhập chịu thuế (không có tiền nhà) X 15%. Mà theo Luật Thuế TNCN, Tổng thu nhập chịu thuế là bao gồm cả các khoản giảm trừ, các khoản bảo hiểm bắt buộc cá nhân nộp. Thuế TNCN của cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công = Thu nhập tính thuế X Thuế suất theo biểu thuế lũy tiến từng phần (hướng dẫn tại phụ lục 02/PL-TNCN ban hành kèm Thông tư 84/2008 của Bộ Tài chính)

Ở đây, vấn đề đặt ra là khi cá nhân lãnh lương NET (tức thu nhập chịu thuế sau thuế) thì quy đổi ra tổng Thu nhập chịu thuế để tính tiền nhà như thế nào? Theo phụ lục 02/PL-TNCN hướng dẫn 7 bậc thuế suất thuế TNCN đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công và từ kinh doanh ta thấy có thu nhập tính thuế (TNTT). TNTT ở đây phải được hiểu là TNTT Gross tức TNTT có thuế TNCN. Cá nhân nếu đã lãnh lương Gross thì chỉ việc lấy tiền lương đó trừ đi các khoản giảm trừ theo quy định sẽ có TNTT Gross. Còn đối với cá nhân lãnh lương Net muốn quy đổi về TNTT Gross phải dựa vào phụ lục 01/PL-TNCN ban hành kèm Thông tư 84/2008 của Bộ Tài chính để quy đổi và trước khi áp vào biểu 01/PL-TNCN, tiền lương Net đó phải được trừ đi khoản giảm trừ để ra TNTT Net rồi mới quy đổi điều này đã được Tổng cục Thuế hướng dẫn tại công văn 1578 ngày 28/4/2009, tức:

TNTT Net = Tổng TNCT Net – các khoản giảm trừ

Từ lý luận trên, ta thấy cụm từ trong phụ lục 01/PL-TNCN: “BẢNG QUY ĐỔI THU NHẬP SAU THUẾ RA THU NHẬP TRƯỚC THUẾ”, cần lưu ý cụm từ “THU NHẬP SAU THUẾ” phải được hiểu là TNTT Net. Do đó, khi tính được TNTT Gross thông qua phụ lục 01/PL-TNCN ta phải cộng lại các khoản giảm trừ (Theo quy định của Luật Thuế TNCN) để ra Tổng TNCT (không có tiền nhà) từ đó việc tính tiền nhà sẽ bằng Tổng TNCT đó nhân (X) 15% và Tổng Thu nhập chịu thuế để khai thuế TNCT= Tổng TNCT (không có tiền nhà) + Tiền nhà.

Sau đây là một ví dụ theo cách tính trên:

Ví dụ: Ông A là cá nhân cư trú tại Việt Nam, hàng tháng ông A lãnh lương Net 35 triệu, tiền nhà công ty sẽ trả cho ông A 10 triệu/tháng. Ông A có khai giảm trừ gia cảnh cho 02 con dưới 18 tuổi. Vậy Tổng Thu nhập chịu thuế ông A sẽ khai thuế TNCN trong tháng như sau:

Thu nhập tính thuế Net/tháng của ông A là :

35.000.000 – {4.000.000 (bản thân)+ 3.200.000 (hai con)} = 27.800.000 đồng

Căn cứ theo phụ lục 01/PL-TNCN để quy đổi về TNTT Gross (bậc 5). Thu nhập tính thuế Gross:

(27.800.000- 3.250.000)/0,75 = 32.733.333 đồng.

Tổng Thu nhập chịu thuế (không có tiền nhà):

32.733.333 + 7.200.000 (Giảm trừ gia cảnh) = 39.933.333 đồng.

Tiền nhà:

39.933.333 X 15% = 5.990.000 đồng

Vậy Tổng Thu nhập chịu thuế của ông A khai thuế TNCN là:

39.933.333 + 5.990.000 = 45.923.333 đồng.

Hiện nay, có quan điểm tính tiền nhà theo cách khi quy đổi về Thu nhập tính thuế Gross rồi lấy đó nhân luôn 15% để ra tiền nhà rồi cộng lại để ra Tổng Thu nhập chịu thuế để khai thuế TNCN. Với cách hiểu này thì với ví dụ trên, tổng thu nhập chịu thuế để khai thuế được tính như sau:

Tiền nhà:

32.733.333 x 15% = 4.910.000 đ

Tổng Thu nhập chịu thuế của ông A khai thuế TNCN là:

32.733.333 + 4.910.000 = 37.643.333 đ

Từ hai cách tính số Tổng Thu nhập chịu thuế chênh lệch:

45.923.333 – 37.643.333 = 8.280.000 đ.

Do vậy, để được thống nhất về cách hiểu và cách tính sao cho vừa công bằng và rõ ràng, vừa đúng về mặt lý luận rất cần sự hướng dẫn từ cấp vĩ mô, kể cả thu nhập từ kinh doanh Net để quy đổi về Gross trong hoạt động cho thuê nhà của cá nhân cư trú./.

Theo Thanh niên online

Posted in: Thuế,Thuế TNCN