Cổ Phiếu Thưởng, Thưởng Bằng Cổ Phiếu Với Thuế Thu Nhập Cá Nhân

Ảnh minh họa. Với hai khái niệm cổ phiếu thưởng và thưởng bằng cổ phiếu làm cho chúng ta thấy được nếu cá nhân nào được hưởng giá trị từ hai khái niệm trên sẽ có nghĩa vụ nộp thuế Thu nhập cá nhân đối với nguồn thu nhập nhận được này. Cổ phiếu thưởng là khái niệm sẽ liên quan đến loại thu nhập từ đầu tư vốn. Cá nhân nào đã đầu tư vào một công ty cổ phần dưới dạng có sở hữu một số cổ phiếu của công ty đó. Và đến thời điểm cuối năm khi kết thúc một năm tài chính, sau khi tính toán lợi nhuận công ty quyết định cổ đông nào đang sở hữu 01 cổ phiếu sẽ được 01 cổ phiếu thưởng. Vậy rõ ràng từ đây bắt đầu phát sinh thu nhập từ đầu tư vốn của cá nhân, theo Luật Thuế Thu nhập cá nhân thì cá nhân phải nộp Thuế TNCN với thuế suất 5% trên giá trị nhận được cổ phiếu thưởng tại thời điểm chi trả. Tuy nhiên Bộ Tài chính đã có Thông tư bổ sung về vấn đề này, tức khi nhận được cổ phiếu thưởng thì tạm thời cá nhân đó chưa phải nộp ngay thuế TNCN, mà chỉ nộp khi cá nhân đó tiến hành sang nhượng cổ phiếu đó. Khi sang nhượng sẽ phát sinh hai nguồn thu nhập là thu nhập từ đầu tư vốn với thuế suất thuế TNCN phải nộp là 5% trên mệnh giá và thu nhập từ chuyển nhượng cổ phiếu (nếu có) với thuế suất thuế Thu nhập cá nhân là 0,1 % trên giá chuyển nhượng hoặc 20 % trên chênh lệch. Ở đây chúng ta thấy có thuế suất 20% trên chênh lệch giữa giá thực tế chuyển nhượng với mệnh giá có được áp dụng không? Và tính hợp lý của nó? Giả sử là cá nhân đó đã làm đầy đủ các thủ tục để được tính với thuế suất 20 %. Vì đã là cổ phiếu thưởng tức khi đó theo công thức: Chênh lệch=Gía thực tế chuyển nhượng- Mệnh giá, mệnh giálúc này bằng không vì là cổ phiếu thưởng cá nhân không bỏ tiền mua. Vậy thuế TNCN lúc này nếu tính với thuế suất 20% sẽ bằng giá thực tế chuyển nhượng nhân với 20%. Có hợp lý chăng? Còn khái niệm thưởng bằng cổ phiếu cho chúng ta thấy ngay đây là thu nhập từ tiền lương tiền công đã được khẳng định trong Thông tư của Bộ Tài chính được xem là một khoản thưởng nhưng không phải bằng tiền đồng Việt Nam mà bằng cổ phiếu. Việc quy đổi ra tại thời điểm nhận để tính thuế TNCN cũng đã được quy định rõ trong Thông tư hướng dẫn là theo mức thưởng ghi trên sổ sách kế toán của đơn vị trả thưởng và đơn vị trả thưởng có trách nhiệm khấu trừ và nộp vào ngân sách, theo đúng quy định Luật Thuê TNCN. Nhưng mới đây Bộ Tài chính có văn bản hướng dẫn việc cá nhân nhận thưởng bằng cổ phiếu chưa phải nộp thuế Thu nhập cá nhân ngay cho khoản thu nhập từ tiền lương, tiền công này, mà chỉ nộp khi cá nhân đó chuyển nhượng cổ phiếu có được từ thưởng bằng cổ phiếu. Và khi chuyển nhượng cũng sẽ phát sinh hai nguồn thu nhập là: thu nhập từ tiền lương, tiền công và thu nhập từ chuyển nhượng vốn. Khi đó việc tính thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng vốn cũng tương tự như cổ phiếu thưởng và như vậy việc tính thuế suất 20% cũng có hợp lý chăng? Còn việc tạm thời chưa thu thuế TNCN khi cá nhân nhận tiền thưởng bằng cổ phiếu mà không sang nhượng nói về tính nhân đạo thì rất đúng, bởi vì tôi chưa có tiền thực sự mà chỉ có cổ phiếu nhưng xét về tính hợp lý và công bằng so với các loại thu nhập khác thì không hợp lý. Bởi lẽ một cá nhân khi có thu nhập từ thừa kế, quà tặng là bất động sản (ngoài mối quan hệ gia đình được miễn thuế) thì chưa biết cá nhân đó có bán hay không khi trước bạ sang tên phải thực hiện nghĩa vụ thuế Thu nhập cá nhân đối với khoản thu nhập từ thừa kế, quà tặng. Giả sử cá nhân này rất nghèo không phải là cá nhân từ đầu tư vốn có được cổ phiếu thưởng hay cá nhân có công ăn việc làm có thu nhập từ tiền lương tiền công được thưởng bằng cổ phiếu. Thuế Thu nhập cá nhân thể hiện quan điểm xuyên suốt cá nhân có thu nhập nhiều thì đóng thuế , cá nhâncó thu nhập chưa đến mức chịu thuế thì không nộp, cá nhân có thu nhập nhiều nhưng có hoàn cảnh khác nhau thì nộp thuế khác nhau. Từ quan điểm Thuế Thu nhập cá nhân đối với cổ phiếu thưởng và thưởng bằng cổ phiếu chắc rằng sẽ có điều chỉnh hợp lý để mọi cá nhân khi nộp thuế sẽ thấy mình có đóng góp nhất định cho đất nước. Dương Anh Minh/TNO

Posted in: Thuế