ông Prajeesh Mukundan |
Hồng Nhung
Dường như các công ty bảo hiểm Việt Nam ít thấy nói nhiều về chủ đề kiểm toán nội bộ, theo ông lý do tại sao?
Sau
cuộc khủng hoảng tài chính kéo theo suy thoái kinh tế toàn cầu, các nhà
quản lý trên thuế giới đã đánh giá lại các mô hình và thấy được vai trò
của kiểm toán rủi ro cũng như kiểm toán nội bộ càng ngày càng tăng.
Trong những năm gần đây, nhất là ở các nước phương tây, vai trò kiểm
toán nội bộ càng ngày trở nên quan trọng. Các công ty chủ động hơn trong
việc xác định rủi ro, nhất là rủi ro trọng yếu, đồng thời họ cũng đang
xây dựng các phương pháp, chương trình, cách thức tiếp cận kiểm toán có
hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, ở Việt Nam, vai trò của kiểm toán nội bộ còn rất mờ nhạt. Đây không là vấn đề riêng tại Việt Nam,
mà hầu hết các nước đang phát triển, ưu tiên hàng đầu vẫn là mục tiêu
tăng trưởng là lợi nhuận. các vấn đề liên quan đến quản trị rủi ro và
kiểm toán nội bộ chưa được chú trọng một cách đầy đủ. Điều này cần được
cải thiện trong tương lai.
Như vậy, việc chưa chú trọng tới kiểm toán nội bộ là có tính hệ thống, để thay đổi điều này cần yếu tố gì?
Để
các doanh nghiệp chú trọng hơn về rủi ro, vai trò của các nhà làm luật
rất quan trọng. Điều thuận lợi là họ có thể học hỏi kinh nghiệm, các quy
định luật pháp ở các thị trường phát triển để xây dựng các quy định cụ
thể liên quan đến kiểm toán nội bộ và áp dụng các quy định đó vào thị
trường Việt Nam.
Chẳng hạn, những thông lệ tốt mà Việt Nam
có thể áp dụng là phương pháp kiểm toán nội bộ dựa trên rủi ro, thay vì
sử dụng phương pháp kiểm tra chọn mẫu truyền thống. Việc áp dụng các kỹ
thuật phân tích dữ liệu sẽ hỗ trợ khoanh vùng những giao dịch có rủi ro
lớn, hoặc có xác xuất xảy ra sai sót cao. Nhờ đó, những lĩnh vực rủi ro
cao sẽ được chú trọng hơn và các quy trình kiểm toán sẽ tập trung vào
việc giải quyết những rủi ro đó, điều này giúp bộ phận kiểm toán nội bộ ở
Việt Nam
hoạt động hiệu quả hơn. Dù quá trình áp dụng các kỹ thuật này có thể
khó khăn, phải cần nhiều thời gian để tìm hiểu và nắm bắt được, nhưng
nếu các doanh nghiệp Việt Nam chú trọng và sẵn sàng học tập các thông lệ
tốt từ các nước khác thì chắc chắn trong tương lai, bộ phận kiểm toán
nội bộ sẽ phát triển đúng hướng và đóng vai trò quan trọng trong sự phát
triển bền vững của doanh nghiệp.
Tức là áp dụng các chuẩn mực tốt về kiểm toán nội bộ vào doanh nghiệp Việt Nam cũng không phải là quá khó?
Rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam
đang sở hữu các chuyên gia kiểm toán nội bộ có bằng cấp quốc tế và có
kiến thức được đào tạo bài bản. Ngay đối với những doanh nghiệp chưa có
nhân sự được đào tạo và có các bằng cấp quốc tế, việc áp dụng chuẩn mực
quốc tế liên quan đến kiểm toán nội bộ cũng không phải chuyện quá khó.
Vấn
đề của Việt Nam nằm ở nhận thức của mọi người về vai trò, tầm quan
trọng của kiểm toán nội bộ và giá trị bộ phận này mang lại trong việc
kiểm soát rủi ro. Hiện tại, ở Việt Nam, một số công ty vẫn có văn hóa là
nếu có quy trình thì người ta mới tuân thủ, thay vì chủ động áp dụng
các thông lệ tốt đem lại lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp. Chẳng hạn,
quy định hiện tại đối với các ngân hàng hoặc các công ty bảo hiểm là
phải có bộ phận kiểm toán nội bộ và những ngân hàng và công ty bảo hiểm
nào nhận thức được vai trò của hoạt động này sẽ xây dựng những bộ phận
này tốt, thuê những chuyên gia nước ngoài để trang bị kiến thức cũng như
phương pháp làm việc cho bộ phận ấy. Còn các công ty khác cũng sẽ thiết
lập bộ phận kiểm toán nội bộ để đáp ứng luật quy định, nhưng bộ phận ấy
nhiều khi chỉ mang tính hình thức, đối phó. Bởi lẽ, ban lãnh đạo chưa
nhận thức được tầm quan trọng của kiểm toán nội bộ và do đó chưa dành ra
ngân sách thích đáng để phát triển bộ phận này.
Như
vậy, vấn đề nhận thức vai trò của kiểm toán nội bộ. Ông có thể chia sẻ
thêm về điểm này tại các doanh nghiệp mà ông tham gia tư vấn?
Khi
tham gia một số dự án tư vấn hỗ trợ các doanh nghiệp bảo hiểm để tăng
cường năng lực bộ phận kiểm soát nội bộ, cũng có vấn đề đặt ra liên quan
đến chất lượng nguồn nhân lực. Như tôi đã đề cập ở trên, hiện Việt Nam
không thiếu nhân lực, nhưng thực tế có hiệu tượng vừa thừa, vừa thiếu.
Có những người làm tốt, thông minh, sẵn sàng học hỏi và áp dụng được
những phương pháp của thế giới. Tuy vậy, vẫn còn có những nhân sự được
đặt vào vị trí đó chỉ để đáp ứng yêu cầu của cơ quan quản lý, họ không
phải người thực sự thấy được lợi ích cũng như chứng tỏ được giá trị họ
đem lại cho doanh nghiệp. Những trường hợp này, khi được đào tạo họ cũng
không giành thời gian học hỏi hoặc không chú trọng tìm hiểu cách thức
áp dụng kiểm toán nội bộ cho doanh nghiệp của họ. Vì vậy, tuy được những
người có kiến thức đào tạo, chia sẻ vốn hiểu biết nhưng họ vẫn không
sẵn sàng tiếp thu thì cũng rất khó. Đó là những vướng mắc liên quan đến
nhận thức của người tiếp cận, chứ không phải do sự khác biệt giữa thị
trường Việt Nam và thế giới.
Khi
áp dụng các phương pháp vào từng công ty thì người chịu trách nhiệm về
kiểm toán nội bộ của mỗi công ty phải có hiểu biết, đánh giá sâu về hoạt
động của từng doanh nghiệp để họ xây dựng phương pháp kiểm toán nội bộ
phù hợp, một số doanh nghiệp gặp khó trong việc chuyển đổi sao cho phù
hợp, điều này liên quan đến chất lượng nhân nhiều hơn. Có những người đã
ở doanh nghiệp đó rất lâu và hiểu biết nhiều về doanh nghiệp, khi được
trang bị phương pháp có thể triển khai và làm rất tốt. Có những người
được tuyển dụng vào doanh nghiệp chỉ để đáp ứng các yêu cầu luật định
nhưng họ lại chưa có hiểu biết về doanh nghiệp, thì bản thân họ không
thể nào tự xây dựng và phát triển phương pháp kiểm toán phù hợp ngay
được.
Và điểm mấu chốt để thành công là...?
Tôi
muốn nhấn mạnh rằng, những người tư vấn như chúng tôi chỉ có thể giúp
đưa ra phương pháp, cách tiếp cận, bài học kinh nghiệm, chứ không thể
làm thay được. Mỗi doanh nghiệp phải tự phát triển và triển khai. Tất
nhiên, công việc kiểm toán nội bộ cũng không hề dễ dàng, những cũng
không đến mức quá khó khiến người Việt Nam không làm được, có điều còn
phụ thuộc vào thời gian, công sức, tâm huyết chúng ta bỏ ra.
Tôi
muốn lấy ví dụ về Tập đoàn Bảo Việt, năm 2007, sau khi cổ phần hóa và
có sự tham gia của các cổ đông nước ngoài, HĐQT và Ban điều hành đã nhận
thức rõ được vai trò của kiểm toán nội bộ và họ đã có những kế hoạch
xây dựng và phát triển đội ngũ kiểm toán nội bộ của họ. Thời điểm ban
đầu mới thành lập, Bảo Việt chỉ có một vài người chưa bao giờ tiến hành
các công việc của kiểm toán nội bộ, mà chỉ là những người có kinh nghiệm
liên quan đến công việc kiểm tra kiểm soát nội bộ. Ở thời điểm hiện
tại, bộ phận kiểm toán nội bộ của Bảo Việt đã lên tới khoảng 40 người
được đào tạo và trang bị các kiến thức, phương pháp để tiến hành hiệu
quả công việc kiểm toán nội bộ, các phát hiện và khuyến nghị của bộ phận
kiểm toán nội bộ đã được đánh giá cao bởi Ban điều hành và HĐQT. Đây là
một ví dụ thành công để chứng minh rằng, nếu có nhận thức đầy đủ và sự
quyết tâm, hệ thống kiểm toán nội bộ của các doanh nghiệp Việt Nam hoàn
toàn có thể được xây dựng với chất lượng tốt.
(Theo ĐTCK)
0 nhận xét:
Đăng nhận xét
Mời bạn gửi Nhận xét của mình. Nếu không có tài khoản, bạn vẫn có thể nhận xét bằng cách Chọn hồ sơ là Tên/URL hay Ẩn danh. Tuy nhiên bạn nên chọn Tên/URL với URL có thể để trống. Bạn vui lòng gõ tiếng Việt có dấu.
♦ Các bạn tự chịu trách nhiệm với Nhận xét của mình. Nhận xét để phản hồi, đánh giá, góp ý.... suy nghĩ của bạn. Thông qua Nhận xét hãy để cho mọi người biết Bạn là ai.