Hệ thống chuẩn mực kiểm toán mới: Góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ

Ông Bùi Văn Mai

Bộ Tài chính ban hành 37 chuẩn mực kiểm toán mới, hệ thống chuẩn mực kiểm toán này được giới chuyên môn đánh giá như là một luồng gió mới cho lĩnh vực kiểm toán, đặc biệt là trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ kiểm toán Báo cáo tài chính.

Vũ Điển

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Bùi Văn Mai - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA), Trưởng ban nghiên cứu soạn thảo Chuẩn mực kiểm toán cho hay, năm 2009, Ủy ban chuẩn mực quốc tế đã ban hành lại hệ thống chuẩn mực kiểm toán. Để phù hợp với chuẩn mực kiểm toán quốc tế, đồng thời cũng là để bổ sung và sửa đổi một số chuẩn mực kiểm toán Việt Nam hiện hành chưa phù hợp với tình hình phát triển của đất nước, Bộ Tài chính nhận thấy Việt Nam cần phải ban hành lại hệ thống chuẩn mực này.Năm 2010 Bộ Tài chính đã giao việc nghiên cứu soạn thảo chuẩn mực này cho VACPA thực hiện. “Đây là văn bản quy phạm pháp luật đầu tiên được ban hành do một Hội nghề nghiệp đề nghị” ông Mai nói.

So với hệ thống chuẩn mực kiểm toán cũ, hệ thống chuẩn mực vừa ban hành có nhiều điểm đổi mới. Trước đây khi tổ chức một cuộc kiểm toán thường dựa vào phương pháp chọn mẫu, là phương pháp phù hợp với điều kiện lúc đó, còn hiện nay nền kinh tế thị trường phát triển đa dạng, các doanh nghiệp, tổng công ty đều phát triển theo hình thức đa ngành, đa nghề, phạm vi rộng, có quan hệ quốc tế nên chuẩn mực mới yêu cầu phải dùng phương pháp tiếp cận, đánh giá và xác định rủi ro. Tức là đánh giá toàn bộ hệ thống kiểm soát nội bộ của một doanh nghiệp từ khâu ban hành đến khâu thực hiện chính sách, nội quy, quy trình xuất nhập, mua bán hàng hóa, tổ chức bộ máy,… xem khâu nào yếu, nhiều khả năng xảy ra rủi ro thì tập trung để kiểm tra, soát xét. Cách tiếp cận mới này sẽ nâng cao kỹ năng xét đoán chuyên môn, kỹ năng đánh giá và nâng cao trách nhiệm của kiểm toán viên.

Ngoài ra trong lĩnh vực kiểm toán, báo cáo kiểm toán là sản phẩm của kiểm toán viên, do vậy việc áp dụng theo chuẩn mực mới này đòi hỏi trách nhiệm của kiểm toán viên, công ty kiểm toán, doanh nghiệp cao hơn. Bên cạnh đó, ý kiến kiểm toán cũng có những đổi mới mang tính bước ngoặt, cụ thể như:  Theo quy định trước đây ý kiến kiểm toán có 4 loại : chấp nhận toàn phần, ngoại trừ, không chấp nhận và từ chối cho ý kiến.  Nếu thực hiện theo phương pháp này kết quả kiểm toán rất chung chung và sẽ không gắn được trách nhiệm của các bên liên quan. Theo chuẩn mức mới quy định chỉ có 2 loại  ý kiến đó là chấp nhận toàn phần và không chấp nhận toàn phần.“Thực tế hiện nay chất lượng dịch vụ kiểm toán giới chuyên môn cho rằng “đang có vấn đề”. Nguyên nhân là do khủng khoảng kinh tế, các doanh nghiệp gặp khó khăn, nên có tâm lý mong muốn làm đẹp báo cáo tài chính, và do hệ thống chuẩn mực kiểm toán hiện hành của ta đã lạc hậu, chưa thể hiện rõ được trách nhiệm của kiểm toán viên, công ty kiểm toán  và doanh nghiệp khách hàng. Do vậy  khi những chuẩn mực mới được áp dụng triệt để thì chắc chắn chất lượng kiểm toán sẽ được nâng cao”, ông Mai nhấn mạnh.

Tuy nhiên, theo ông Mai để hệ thống chuẩn mực kiểm toán này được đi vào cuộc sống, cần phải tập chung chú trọng tuyên truyền phổ biến sâu rộng đến các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp kiểm toán và các doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán.“Về phía VACPA chúng tôi đã và đang thực hiện kế hoạch đào tạo, cập nhật kiến thức có liên quan cho hội viên, đã triển khai từ tháng 4/2013. Việc cập nhật kiến thức năm nay sẽ mở rộng cho cả các doanh nghiệp được kiểm toán, thông qua Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tập huấn cho các doanh nghiệp niêm yết. Bên cạnh đó VACPA cũng đã chủ trương viết các tài liệu hướng dẫn tóm tắt các chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, hệ thống hóa toàn bộ văn bản trên trang điện tử cho các kiểm toán viên và doanh nghiệp thuận tiện tra cứu, viết một số tài liệu hướng dẫn về nghiệp vụ, chuyên môn sâu như vấn đề chọn mẫu, xác định trọng yếu, gửi thư xác nhận…giảng dạy thực hành kiểm toán theo chương trình kiểm toán mẫu và theo chuẩn mực mới,... hợp tác với giảng viên các trường Đại học để đưa các chuẩn mực kiểm toán này vào giảng dạy. Đây là những biện pháp rất hiệu quả mà quốc tế đang áp dụng”, ông Mai cho biết.

(Theo Báo Công thương - số 56)

Posted in: KiemtoanDL,Kiểm toán