Lương thấp = nghèo + thuế chống bán phá giá

Lương tối thiểu của người lao động mới đáp ứng 60%-65% nhu cầu cuộc sống. Đời sống công nhân gặp vô số khó khăn.

Trước thực trạng đó, việc sửa đổi Bộ luật Lao động và Luật Công đoàn được đặt hàng phải giải quyết bằng được những mâu thuẫn trong vấn đề tiền lương - mấu chốt của việc xây dựng quan hệ lao động lành mạnh và ổn định.

Ngày 1-4, tại Hà Nội đã diễn ra hội thảo quốc gia “Tương lai của quan hệ lao động và việc sửa đổi Bộ luật Lao động và Luật Công đoàn”. Hội thảo do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) và Văn phòng Tổ chức Lao động quốc tế tại Việt Nam (ILO) phối hợp tổ chức.

Lương thấp: Tất cả đều thiệt

“Lương tối thiểu của Việt Nam thấp hơn các nước trong khu vực khoảng 40%. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp (DN) không trả lương theo năng suất, hiệu quả, chất lượng công việc mà lấy mức lương tối thiểu làm gốc tham chiếu trả lương cho người lao động phổ thông. Chế tài với người sử dụng lao động cũng chưa nghiêm nên khi vi phạm luật thì họ cũng không bị xử phạt” - bà Phạm Lan Hương, Trưởng ban Hội nhập kinh tế quốc tế - Viện Quản lý kinh tế trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), nói.

Theo bà Hương, từ năm 2002 đến nay, Việt Nam phải đối đầu khá nhiều với các vụ kiện bán phá giá mà một trong các nguyên nhân là giá hàng xuất khẩu thấp, do chi phí, trong đó lương quá thấp. Việc trả lương thấp cho người lao động khiến tất cả các bên đều thiệt thòi. Người lao động thiệt vì lương không tương xứng với giá trị lao động, không đủ đáp ứng nhu cầu cuộc sống (theo kết quả nghiên cứu của Viện Quản lý kinh tế trung ương, lương tối thiểu mới đáp ứng 60%-65% nhu cầu cuộc sống). Người sử dụng lao động thiệt vì xuất khẩu sản phẩm sang các quốc gia khởi kiện giảm, sản xuất thu hẹp. Ngay cả khách hàng của các DN cũng chịu thiệt vì nếu DN nâng giá một chút để bù vào khoản tăng lương thì khách hàng vẫn mua được hàng giá rẻ hơn so với khi mặt hàng đó bị đánh thuế chống bán phá giá.

Lương thấp, nhiều lao động phải giải quyết bữa ăn qua ngày không đảm bảo dinh dưỡng. Ảnh: HTD

“Tình trạng thiệt đơn, thiệt kép trên chỉ chấm dứt khi Bộ luật Lao động sửa đổi có quy định chặt chẽ hơn về tiền lương và việc thực thi pháp luật hiệu quả hơn” - bà Hương nhấn mạnh.

Cán bộ công đoàn thiếu trầm trọng

Ngoài đồng lương chết đói, người lao động hiện còn phải đối mặt với nhiều bấp bênh như không được ký hợp đồng, các điều kiện về vệ sinh, an toàn lao động không đảm bảo, chế độ tăng ca không đúng quy định… Nhưng công đoàn - tổ chức đại diện cho người lao động lại gặp vô số khó khăn khi đứng ra bảo vệ quyền lợi của người lao động.

Góp ý dự án Luật Công đoàn (sửa đổi), ông Nguyễn Duy Vy, Phó ban Chính sách Pháp luật (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam), cho biết hiện biên chế cán bộ công đoàn cấp huyện bình quân là 2,5 người/huyện. Trong khi đó, để thực hiện nhiệm vụ theo quy định mới, mỗi Liên đoàn Lao động huyện cần ít nhất năm biên chế. Cả nước có 686 đơn vị cấp huyện, như vậy cần tăng 1.715 biên chế (tương đương kinh phí tăng khoảng 85 tỉ đồng/năm). Thế nhưng Luật Công đoàn hiện hành quy định về tài chính công đoàn còn chưa chặt chẽ, nhiều DN chây ì không đóng phí công đoàn. “Dự án Luật Công đoàn sửa đổi phải luật hóa nghĩa vụ trích nộp kinh phí công đoàn. Theo đó, tất cả khu vực kinh tế, loại hình DN, kể cả các đơn vị chưa thành lập công đoàn cũng phải nộp loại phí này để tạo điều kiện cho công đoàn bảo vệ người lao động một cách hiệu quả” - ông Vy kiến nghị.

Nhà đầu tư e ngại Tình trạng đình công bất hợp pháp xuất hiện khá phổ biến ở Việt Nam. Đây là điều khiến nhiều nhà đầu tư e ngại. Việc xây dựng chuẩn mực quan hệ lao động mới gần với các chuẩn quốc tế là cần thiết để tạo môi trường đầu tư lành mạnh. Ông J. Honnold, Tham tán kinh tế, Đại sứ quán Hoa Kỳ Sẽ có công ước về lao động giúp việc Theo thông tin từ ILO, tháng 6-2010, tổ chức này sẽ xây dựng một công ước và một khuyến nghị về tiêu chuẩn việc làm bền vững cho những người lao động giúp việc gia đình. Bộ tiêu chuẩn sẽ gồm: tuổi tối thiểu được chấp nhận với lao động giúp việc gia đình, số giờ làm việc, bồi dưỡng làm ngoài giờ, các chu kỳ hằng ngày/hằng tuần nghỉ ngơi và nghỉ phép năm… Hiện Bộ LĐ-TB&XH cũng đang xây dựng dự thảo nghị định quản lý người giúp việc (khởi động từ tháng 10-2009).

Nguồn: BẢO PHƯỢNG - Pháp Luật Tp

Posted in: Kinh tế,tiền lương,tinkinhte